Scale out

Το απεργιακό κύμα απλώνεται στην  Anglo American Platinum,  και στη Royal Bafokeng Platinum. Στη Lonmin, παρά τα τελεσίγραφα της εταιρείας (που ακυρώθηκαν ντε φάκτο) και την αναφορά για επιστροφή τού 27% περίπου των μεταλλωρύχων στο   Marikana, η απεργία φαίνεται να συνεχίζεται.
Το ποστ θα συμπληρώνεται (κατά το δυνατόν) στην πορεία των εξελίξεων.

UPDATE 31/08: Και 12000 στο χρυσωρυχείο KDC της Gold Fields στο West Rand, από προχτές. Η προπαγάνδα μιλάει πάλι για συγκρούσεις μεταξύ συνδικάτων ως αιτία (!!) της απεργίας, που φυσικά κηρύχθηκε ήδη παράνομη.

UPDATE 12/09 : Προς γενική απεργία του κλάδου στο Ράστενμπεργκ.

UPDATE 18/09 : Σταμάτησαν την απεργία στα ορυχεία της Aquarius Platinum στο Kroondal και τη μονάδα χρωμίου της Xstrata κοντά στο Rustenburg. Συνεχίζουν στην Anglo American Platinum (Amplats). Πρόταση της εργοδοσίας για 22% αυξήσεις και 2000 ραντ εφάπαξ τη Lonmin, μετά από όργιο αστυνομικής βίας στους εργατικούς καταυλισμούς το Σαββατοκύριακο, με εισβολές στα σπίτια, τυφλές βολές κατά ριπάς με πλαστικές σφαίρες. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη και το παιχνίδι της υποδαύλισης εθνοτικών αντιθέσεων στους εργάτες...
-Πάντως επιβεβαιώνεται και από το κλίμα στο συνέδριο της COSATU, που γίνεται αυτές τις μέρες, οτι η αιματοχυσία των απεργών της Lonmin από την αστυνομία σηματοδοτεί το τέλος της πρώτης ιστορικής περιόδου μετά το απαρτχάιντ, και συντρίβει τόσο την πολιτικοκοινωνική συμμαχία που κυριαρχεί στη χώρα, όσο και το πρόγραμμά της. 

UPDATE 05/10 : Νέος νεκρός εργάτης στο Ράστενμπεργκ και 12000 απολυμένοι στην Amplats!! Το καζάνι βράζει, στη Μαρικάνα, στο Μακάουζε, παντού... Συνολικά 75000 απεργοί στα ορυχεία χρυσού και πλατινοειδών και το κύμα απλώνεται στην εξόρυξη σιδηρομεταλλευμάτων.

Scale up

Εταιρεία Lonmin στη Νότια Αφρική. Δραστηριοποιείται στις εξορύξεις μεταλλικών ορυκτών, κυρίως PGMs: λευκόχρυσος, παλλάδιο, ρόδιο, ιρίδιο, ρουθήνιο, όσμιο, στο Bushveld Complex και πρόκειται για τον 3ο παγκοσμίως παραγωγό. Έχει άδεια εκμετάλλευσης ώς το 2037, ανανεώσιμη ώς το 2067 - πρακτικά έως εξαντλήσεως των αποθεμάτων (άμεσα εκμεταλεύσιμα 5442 τόνοι + 1337 τόνοι αποθέματα, σε καθαρά μέταλλα). 44,65 τόνοι (καθαρών) PGMs παράχθηκαν φέτος από την εταιρεία.

27800 εργαζόμενοι στην εταιρεία. Τμήμα Western Platinum, ορυχεία λευκόχρυσου west Marikana στα βορειοδυτικά της χώρας (στο Bushveld Complex,  ~160km από το Johannesburg -βλ. χάρτη πιό πάνω): οι μεταλωρύχοι αμείβονται με 390€ το μήνα, περίπου (καθαρά - σύμφωνα με την περυσινή συμφωνία με τα συνδικάτα, με ισχύ διετίας. Τυπική τιμή, που προκύπτει από ένα βασικό συν μπόνους ανά τρύπα αλλά πολύ δύσκολα αλλάζει αισθητά. Πάντως ο προηγούμενος απεσταλμένος από τα κεντρικά της NUM, ο ίδιος ο αντιπρόεδρος, έχασε ένα μάτι στην προσπάθεια να πείσει τα  μέλη του συνδικάτου του οτι οι προτάσεις της εργοδοσίας είναι καλές...). Το κόστος ζωής στη Ν.Α είναι πολύ σχετική έννοια: για ζωή με τα δυτικά στάνταρντς, είναι αρκετά παραπάνω από το ελληνικό.

Η δουλειά τους συνίσταται χονδρικά στο να τρυπούν με κομπρεσσέρ στη φλέβα του μεταλλοφόρου ορυκτού (ζητώ συγνώμη για τη σόλοικη ορολογία από τους σχετικούς αναγνώστες - διορθώσεις ευπρόσδεκτες), να τοποθετούν στις τρύπες εκρηκτικά και να τα πυροδοτούν, και κατόπιν να μαζεύουν τα θραύσματα της έκρηξης με φτυάρια και άλλα μέσα, και να τα φορτώνουν σε μεταφορικά οχήματα. Τα ορυχεία της ιστορίας είναι άλλα ανοικτά, σαν γιγάντιες τρύπες στο υψίπεδο, κι άλλα υπογεια με στοές όπως το συγκεκριμένο στο οποιό αναφερόμαστε παρακάτω. Οι στοές βρίσκονται ακόμα και σε βάθος πολλών εκατοντάδων μέτρων από την επιφάνεια.  Το ορυκτό που αποσπάται από το ορυχείο περιέχει αρχικά 3 με 6 γραμμάρια PGM ανά τόνο. Αυτό οδηγείται προς μηχανική (θραύση), φυσική («πλύσιμο», μάζεμα του αφρού και ξήρανση), θερμική, χημική επεξεργασία και στο τελικό στάδιο ηλεκτρόλυση, δίνοντας τελικά διαχωρισμένα τα προαναφερθέντα μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου σε καθαρότητα πάνω από 99,5%.

Η πλήρως καθετοποιημένη, κυρίως βρετανικών και νοτιοαφρικανικών συμφερόντων επιχείρηση έχει αύξηση κερδών 260% το 2011 σε σχέση με το 2010, συνολικά 260000000€ σύμφωνα με τα δηλωμένα στοιχεία.

Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας Shanduka που δημιουργήθηκε από τον πρώην ΓΓ ANC Cyril Ramaphosa, και  διαπλέκεται με ένα σωρό άλλα μεγαθήρια, μεταξύ των οποίων και η διάσημη Glencore. O Ramaphosa ανήκει σε μια μικρή παράδοση δημιουργίας μαύρων καπιταλιστών από προδότες της εργατικής τάξης, προκειμένου να εμπλουτίσουν καθιστώντας πιό βιώσιμο το φυλετικό μείγμα της άρχουσας τάξης στη Νότια Αφρική. (Πρόκειται για το κόνσεπτ των κραμάτων στη μεταλλουργία - μέγιστη ειρωνεία!) 

Κατά την εταιρεία, 3000 μεταλωρύχοι απεργούν και ζητούν τριπλασιασμό του μισθού τους (σύμφωνα με άλλες πηγές πιθανότατα αναξιόπιστες, ζητούν αύξηση 12%). Αυτό βεβαίως σε κάθε περίπωση θα μείωνε αναλόγως τα  κέρδη.

10 Αυγούστου: προκηρύσσεται απεργία, μετά από αλεπαλληλα στησίματα της εργοδοσίας σε κανονισμένες συναντήσεις με τα συνδικάτα για μισθολογική διαπραγμάτευση. Βγαίνει παράνομη με συνοπτικές διαδικασίες (σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας σχετική δικαστική εντολή της επιδόθηκε την επομένη 11 Αυγούστου).
Ο πληθυσμός είναι γενικά οπλισμένος, κυρίως με μαγκούρες, μεταλλικούς σωλήνες/λοστούς και μαχαίρια. Κἀποιοι φτιάχνουν και μολότωφ.

11 Αυγούστου: 4 απεργοσπάστες τραυματίζονται. Η εκδοχή της εργοδοσίας, η μόνη που αναπαράχθηκε από τα «έγκυρα» παγκόσμια ΜΜΕ, μιλά για σύρραξη μεταξύ των δύο μεγαλύτερων αντίπαλων συνδικάτων, του «μεγάλου», σχετιζόμενου με το ANC NUM (τμήμα της «συνομοσπονδίας εργατών» COSATU), και του μικρότερου AMCU που προήλθε από διάσπαση του NUM. Φαίνεται οτι το τελευταίο ηγήθηκε τρόπον τινα της απεργίας. Προσάπτεται στο AMCU οτι υποστηρίζεται από τον διαγραμμένο από το ANC πρώην γραμματέα της νεολαίας του κόμματος, ο οποίος φέρεται  ως τυχοδιωκτικός Τσαβίστας και αντίπαλος της αντιπολίτευσης του Μουγκάμπε στο γειτονικό Ζιμπάμπουε. Το  AMCU αρνείται οποιαδήποτε τέτοια σχέση, το φάκτουαλ στοιχείο εδώ είναι οτι το συνδικάτο αυτό υποστηρίζει την εθνικοποίηση των ορυχείων στη Νότια Αφρική. Σε αντίθεση με το NUM, και που λιβανίζεται διαρκώς από «παλιούς αγωνιστές» τύπου Ramaphosa.

12 Αυγούστου: 2 σεκουριτάδες είναι νεκροί από πυρπόληση του όχηματος στο οποίο επέβαιναν, στην κοντινή στα ορυχεία πόλη. Η εταιρεία καλεί την αστυνομία να επέμβει.




13 Αυγούστου: 3 απεργοί νεκροί από αστυνομικούς, και δύο αστυνομικοί νεκροί.

14 Αυγούστου:  ανακοινωθέν της εταιρείας κάνει λόγο για 4 νεκρούς σε «συρράξεις αντιπάλων συνδικαλιστικών φρατριών».

13-16 Αυγούστου: επεμβαίνει η αστυνομία.  3000 αστυνομικοί συνολικά εναντίον 3000 απεργών. Με 12 θωρακισμένα Nyala, η διάσημη νοτιοαφρικανική αστυνομία συνεπικουρούμενη από ιδιωτικά σεκιούριτι, κυκλώνει στη αρχή το λόφο wonderkop στο μεταλλείο όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι απεργοί, καλώντας τους να αφοπλιστούν/διαλυθούν. Κατόπιν τους πλήττει με υδροβολές και δακρυγόνα, τέλος - σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, ταυτόχρονα -  με σφαίρες (αληθινές, εφόσον η χρήση πλαστικών... απαγορεύτηκε μόλις την προηγούμενη βδομάδα): 30 34 απεργοί νεκροί, 78 τραυματίες και 259 συλληφθέντες. Εκτιμάται οτι αυτή ήταν και η αρχική τους αποστολή.

17 Αυγούστου:  τελεσίγραφο της εταιρείας στους απεργούς, να προσέλθουν στην εργασία τους εντός εικοσιτετραώρου ειδάλλως θα απολυθούν.  Η εταιρεία ανακοινώνει οτι εξαιτίας της απεργίας δεν παρήχθησαν περίπου 466,5 κιλά πλατίνας, που με την σημερινή τιμή πώλησης αντιπροσωπεύουν περίπου 17,5 εκατομμύρια € διαφυγόντων εισοδημάτων (τιμή που πρέπει να διορθωθεί λαμβάνοντας υπόψη τη μικρή αύξηση της τιμής της πλατίνας κατά 2,8%-παράδοση Οκτωβρίου,  λόγῳ ακριβώς της απεργίας). Ο CEO της εταιρείας, Ian Farmer, εισάγεται εσπευσμένα στο νοσοκομείο «εξαιτίας βαριάς ασθένειας» όπως μαθαίνουμε από τον Τύπο. σύμπτωση;

...
Πρόκειται για τη δολοφονικότερη επίθεση τού κράτους ενάντια σε εργαζόμενους, από την εποχή τού απαρτχάιντ με τη σφαγή του Sharpeville το 1960. Ο Ζούμα είναι λέει σκανδαλισμένος και θα σπεύσει σε επιτόπου επίσκεψη.  Η κινητοποίηση δεν φαίνεται ν'απλώνεται προς το παρόν, παρά την εκφρασμένη αγανάκτηση των εργατών και των συγκεκριμένων απεργών που συνεχίζουν και αναφέρεται οτι αρνούνται ακόμη και να διαλυθούν παρά τις προτροπές τού προέδρου του AMCU, που αρχίζει διαπραγματεύσεις με την εταιρεία. Ενδεικτικά στο Implats μετά από 17,5 βδομάδες απεργία πέτυχαν οι μισθοί των μεταλλωρύχων, από τα 390€ να πάνε στα 925€.

---
Και τι μας λένε εμάς, στη μακρινή Ευρώπη, όλα αυτά;
Για ν'αρχίσουμε, μας λένε οτι η κλίμακα βεβαίως διαφέρει. Και τα φαινόμενα κι οι ιδιαιτερότητες και πολλά άλλα. Η ουσία της ταξικής πάλης, όχι.

Θερινά αναγνώσματα: Étienne de la Boëtie, De la servitude volontaire

Πρόκειται βέβαια για το αθάνατο έργο του Ετιέν ντε λα Μποεσί (Étienne de la Boëtie), Λόγος Περί Eθελοδουλείας (De la servitude volontaire, αρχικά γνωστό και ως Contr'Un - Εναντίον του Ενός).

Το κείμενο γράφτηκε από τον λα Μποεσί σε νεαρή ηλικία, και ο ίδιος δεν ευτύχησε να το δει τυπωμένο όσο ζούσε. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται οτι αντίγραφα κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι πριν την πρώτη εκτύπωση - ο συγγραφέας το «κληροδότησε» στο διάσημο φίλο του Μονταίνιο (Michel de Montaigne). 
Απ'όσο γνωρίζουμε, η πρώτη του μετάφραση στα νέα ελληνικά, από τον Μιχαήλ Στασινόπουλο, κυκλοφόρησε στις εκδόσεις «Άλμα» το 1975, με τον τίτλο «Περί ελευθερίας και εκούσιας δουλείας». Η έκδοση είναι πιθανότατα εξαντλημένη και η μετάφραση έχει ισχυρό χαρακτήρα απόδοσης: καταφέρνοντας να είναι εξαιρετική, θυσιάζει την πιστότητα.
Κυκλοφορεί στο εμπόριο μια πιό πρόσφατη, από τον Π. Καλαμαρά, με τον τίτλο «Πραγματεία περί εθελοδουλείας», που βγήκε αρχικά στην «Ελευθεριακή Kουλτούρα» και κατόπιν, το 2004 νομίζω, η ίδια στο «Πανοπτικόν».

Οι γαλλομαθείς δεν έχουν παρά να ψάξουν στο ίντερνετ, το (σχετικά σύντομο: καμμιά εξηνταριά τυπωμένες σελίδες μικρού σχήματος) έργο υπάρχει σε πληθώρα μορφών και μεταγραμμένο στη γαλλική σύγχρονη καθομιλουμένη. Είναι προσβάσιμο ακόμα και το (σκαναρισμένο) χειρόγραφο που το έκανε εν τέλει γνωστό, δια χειρός του «καθεστωτικού» Henry de Mesmes: οι πουρίστες μπορούν να το δουν με ένα κλικ στη μη τυχαία επιλεγμένη από το ίδιο χειρόγραφο, παραπάνω εικόνα...

Θερινά αναγνώσματα: ντομάτες façon λιαστές

Υλικά

Θα χρειαστούμε:

-ντομάτες κατάλληλες για λιαστές, σε ικανή ποσότητα (δεν αξίζει τον κόπο κάτω από 1,5 κιλό).  Οι ντομάτες πρέπει να είναι ώριμες, λίγο λιγότερο από αυτές που προορίζονται για σάλτσα, δηλ. να μην έχουν λιώσει.  Μια καλή ποικιλία είναι οι διάσημες San Marzano (υποποικιλία Lungo, δείτε και εδώ το Ν° 13411), αλλά οποιαδήποτε μακρουλή, πλούσια σε λυκοπένιο και όχι τόσο υδαρής «κούφια» ντομάτα κάνει. Χρησιμοποίησα πχ με εξαιρετικά αποτελέσματα το υβρίδιο  Torino, που εμφανίστηκε στη γαλλική αγορά την τελευταία διετία.

Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ντοματίνια, καλύτερα όχι τύπου Σαντορίνης γιατί πικρίζουν ελαφρώς στο ψήσιμο.

-κλαράκια ρίγανης ή θρουμπιού ή θυμαριού ή δεντρολίβανου (κατά σειρά προσωπικής προτίμησης) αρκετά ώστε να μπορούμε να στρώσουμε ένα ταψί.

-αλάτι θαλάσσης χοντρό, αραφινάριστο

-ελαιόλαδο καλής ποιότητας, όχι αγουρέλαιο. Αυτήν την εποχή (Αύγουστος/Σεπτέμβριος), το ελαιόλαδο τελευταίας εσοδείας είναι ιδανικό.

-3 με 4 KWh ενέργειας.

-από τη στιγμή που τα υλικά είναι διαθέσιμα, 6 ώρες στο σπίτι από τις οποίες τρία τέταρτα συνολικά αφιερωμένα στην εκτέλεση της συνταγής.

Εξοπλισμός

-μαχαίρι κατά προτίμηση κοφτερό/οδοντωτό

-γυάλες ή βάζα γυάλινα όγκου ίσου με το 1/4 αυτού των ωμών καρπών. Πχ για 2 κιλά ντομάτας, είναι εντάξει δύο βάζα των 250ml.

-ταψί κατά προτίμηση ρηχό μεγάλου μεγέθους, που να πηγαίνει στο

-φούρνο

Παρασκευή

1. Βγάζετε τις ντομάτες από το ψυγείο, ώστε να έρθουν σε θερμοκρασία δωματίου, τις πλένετε καλά, αφαιρείτε τον πράσινο μίσχο και στεγνώνετε με ένα πανί.

2. Απλώνετε τα (γυμνά, χωρίς τα φύλλα που έχετε φυλάξει για άλλη χρήση) κλαράκια του μυρωδικού στο ταψί - κρατάτε ένα κλαράκι με τα φύλλα ανά βάζο.

3. Κόβετε τις ντομάτες στα δύο (διαμήκως), αφαιρείτε απλά με το δάχτυλο την περίσσεια σπόρων και υγρού, που φυλάτε σε ένα μπολ για άλλη χρήση.

4. Τοποθετείτε τα «μισαδάκια» στο ταψί πάνω στα κλαράκια, με την κομμένη επιφάνεια προς τα πάνω.

5. Αλατίζετε ομοιόμορφα τις κομμένες επιφάνειες, με περίπου 1 ή σε πιό χαρντ εκδοχη δύο γραμμάρια αλατιού ανά δύο μισά, δηλ. ανά καρπό (τυπικού μεγέθους 125 γραμμαρίων).

6. Ρίχνετε ένα μικρό φιλέ λάδι πάνω από κάθε κομμένο μισό.

7. Προθερμαίνετε το φούρνο στους 200°C, βάζετε το ταψί και κατεβάζετε στους 90 βαθμούς.

Το ψήσιμο σε τέτοια θερμοκρασία θα χρειαστεί γύρω στις 3,5 ώρες.

8. Ελέγχετε μετά την πρώτη ώρα ανά μισάωρο, και αδειάστε στο ταψί το ζουμί που μαζεύεται στις κομμένες ντομάτες που μετατρέπονται στην αρχή σε κοίλες μορφές, και κατόπιν συρρικνώνονται.

Θα καταλάβετε πότε οι ντομάτες είναι έτοιμες, από τη χαρακτηριστική όψη που θα αποκτήσουν. Γενικά ο καρπός από 85-90% περιεκτικότητα σε νερό πρέπει να φτάσει στα 20% περίπου, πράγμα που σημαίνει οτι αν μισή ντομάτα φρέσκια αμέσως μετά τον τεμαχισμό ζύγιζε 65 γρ, μετά το ψήσιμο το αντίστοιχο μισαδάκι θα ζυγίζει κάτι λιγότερο από 15 γρ.

9. Βγάζετε το ταψί από το φούρνο και το αφήνετε στον αέρα να κρυώσει το περιεχόμενο. Ζεματίζετε και στεγνώνετε σχολαστικά τα βάζα. 

10. Δύο ώρες μετά το ξεφούρνισμα, τοποθετείτε τις ψητές ντομάτες στα βάζα, στρώση και λάδι, προσέχοντας να μην αφήνετε φυσσαλίδες αέρα. Στη μέση του στρωσίματος προσθέτετε ένα κλαράκι μυρωδικό από αυτό που είχατε χρησιμοποιήσει ως βάση στο ταψί, και αν είναι του γούστου σας λίγη κάππαρη (της άλμης, σκετη, ή σε ξύδι, αφού την περάσετε λίγο στο τηγάνι), καλύτερα τη μεγάλη, ή/και λίγα σποράκια κόλιαντρο. 

Αν μπορείτε να βρείτε, είναι εξαιρετικό και το roucou,  φτάνουν καμμιά δεκαπενταριά κόκκοι ανά βάζο των 250ml.

11. Συμπληρώνετε με λάδι ώς το χείλος των βάζων, κλείνετε καλά, ανάλογα με την τεχνολογία του δοχείου (σε μια κλασσική γυάλα με περιστρεφόμενο καπάκι, αρκεί το καπάκι να βιδωθεί ενώ «δαγκώνει» ένα τετράγωνο κομμάτι κατάλληλου υφάσματος από βαμβάκι, λινό ή κάνναβη). 

Χρήση

Το περιεχόμενο διατηρείται στο σκοτάδι σε ήπια θερμοκρασία για πολλούς μήνες (6 άνετα) ενώ είναι έτοιμο για κατανάλωση σε μια βδομάδα. Οι ντομάτες, αλλά και το λάδι τους, χρησιμοποιούνται σε σαλάτες, ζυμαρικά, σαν πρόσθετο σε όλες τις μαγειρευτές σάλτσες κοκκινιστού, σαν ορεκτικό πάνω στο ψωμί, (πιθανόν δε να συλληφθείτε με τα δάχτυλα στο βάζο, να τις «χτυπάτε» σκέτες) και γενικώς όπου αλλού το υποδείξει το γευστικό σας ένστικτο. 

Παρατηρήσεις

Η συνταγή απαιτεί δημιουργική εφαρμογή, ιδίως σε ο,τι αφορά τα ψηστικά. Μπορεί πχ κανείς να πειραματιστεί σε φούρνο με τον αέρα του φούρνου, αν είναι διαθέσιμη η λειτουργία στη συσκευή του. Οι βασικές ιδέες/κατευθύνσεις της συνταγής είναι: α) κατάλληλες ντομάτες β) ψήσιμο σε χαμηλή θερμοκρασία (το προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι αφυδάτωση και μια υποψία ψησίματος, όχι κανονικό ψήσιμο. Αν αρχίζει να τσιτσιρίζει το λάδι πχ, πάτε για άλλο προϊόν!) για αρκετό χρόνο και με τρόπο ώστε να φύγει το νερό από τις ντομάτες (εξ'ού και τα κλαράκια, αν αφήσετε τις ντομάτες να ακουμπάνε στα τοιχώματα του ταψιού υπάρχει φόβος να φτιάξετε κάτι άλλο, προς σάλτσα...)  και γ) συντήρηση σε λάδι (το αλάτι λοιπόν χρειάζεται ως αφυγραντικό και όχι ως συντηρητικό ή αντισηπτικό, όπως συμβαίνει με τις ντομάτες μεγάλου βαθμού αποξήρανσης - υπάρχουν και λιαστές τέτοιες - που διατηρούνται σκέτες χωρίς ιδιαίτερη συσκευασία). Πετυχαίνουμε έτσι πλουσιότερα αρώματα με λιγότερο κόπο.