October 27, 2006

Εγώ διάβαζα...

...και δεν πήρα πρέφα, όπως λέει κι ο ιεράρχης :-))

Μόλις λοιπόν πήρα είδηση την δίωξη για δυσφημιση μέσω... RSS που ασκήθηκε σε ελληνικό σάιτ (περισσότερα πχ στο "Ιστολόγιο", εδώ).

Ίσως τελικά η όλη διαδικασία να βοηθήσει στη δημιουργία νομικού προηγούμενου για τη μη-ευθύνη του αναπαραγωγού (μέσω τεχνολογιών "συναθροιστών περιεχομένου", στα ελληνικά aggregators, γνωστών και ως feeds) για το αναπαραγώμενο περιεχόμενο, όταν το feed έχει εγκατασταθεί χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη και ειδική πρόθεση αναπαραγωγής του προσβλητού περιεχόμενου.

Φημολογείται οτι ο μηνυτής είναι γνωστό στην Ελλάδα άτομο που έχει δημοσιεύσει δυνάμει επικίνδυνες ηλιθιότητες. Άσχετα όμως με αυτό, η υπόθεση είναι εν δυνάμει σοβαρή, καθώς το ζήτημα που ανοίγει αφορά πολύ ισχυρούς οικονομικοκοινωνικούς παράγοντες, όπως πχ ενώσεις ιδιοκτητών ή/και ιδιοκτήτες περιεχομένων κατοχυρωμένων με κοπυράιτ.

Παραμένουν πάντως δύο απορίες:
1) γιατί στο αυτόφωρο; Η ανθρώπινη πράξη (η τοποθέτηση του feed) τελέσθηκε καιρό πριν - τα άλλα τα κάνει η μηχανή.
2) το κλείσιμο του σάιτ δεν είναι προληπτική λογοκρισία; Δεν πρέπει να προηγηθεί, και να εγκριθεί, αίτηση ασφαλιστικών μέτρων; Δεν πρέπει αυτή να αφορά μόνο το συγκεκριμένο feed και όχι όλο το λειτουργόν σύστημα;

-Και μια τρίτη: δεν πρέπει να επέμβει ο λεγόμενος "συνήγορος του πολίτη", ώστε ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της μήνυσης, ο μηνυόμενος να αποζημιωθεί για τις βλάβες που υπέστη από τον "υπερβάλλοντα ζήλο", δηλαδή τις μη σύννομες ενέργειες της δικαιοσύνης και των οργάνων της κατά την κίνηση της διαδικασίας δίωξης;
(Ζητώ προκαταβολικά συγνώμη για τις όποιες ατυχείς διατυπώσεις του κειμένου, που αφορούν νομικά. Το νόημα πάντως, σίγουρα το πιάνετε!)
UPDATE: Στα σχόλια, μερικά και για τη "φρέσκια" διαμπλογκική συζήτηση περί ελευθερίας του λόγου και μπλόγκινγκ..
UPDATE': Και μερικά για την επιφάνεια τού θέματος, εδώ.
(Last) UPDATE'': Συμβαίνουν και εις Παρισίους. Ελπίζω οτι αν το διαβάσουν όσοι (επι)μένουν πεισματικά στην επιφάνεια της υπόθεσης, θα καταλάβουν τη banalité της, και άρα οτι περισσότερο αξίζει ν'ασχοληθούν με την ουσία της.

October 20, 2006

Ψυχοφελές παίγνιον

για... φυλακισμένους πχ της Κομμουνιστικής Νεολαίας και άλλων διαφωνούντων της Τσεχίας
Χρειαζόμαστε ένα τάβλι, χωρίς τα πούλια και 32 φασολάκια.
Βάζουμε τα φασολάκια στα χωρίσματα του ταβλιού, μοιράζοντάς τα όπως θέλουμε.
Κάθε κίνηση συνίσταται στο να
1) επιλέγουμε ένα από τα δύο χωρίσματα που να έχει φασολάκια και
2) να βγάλουμε από το τάβλι τουλάχιστο τόσα φασολάκια όσα έχει το χώρισμα που επιλέξαμε στο 1).
Προσοχή όμως: αν αμέσως πριν ξεκινήσουμε το 2) και τα δύο χωρίσματα έχουν φασολάκια, τότε δεν μπορούμε να τα πάρουμε όλα από το ίδιο χώρισμα.

Σκοπός του παιχνιδιού είναι να κάνουμε όσο το δυνατό περισσότερες κινήσεις.
Υποστηρίζω οτι κανείς δεν μπορεί να κάνει πάνω από 8. Έχω δίκιο;; Τεκμηριώστε την άποψή σας με ευσύνοπτα επιχειρήματα :-)))
ΥΓ: Το πρόβλημα είναι ειδική περίπτωση ενός άλλου όπου ξεκινάμε με ν φασολάκια - τότε ισχυρίζομαι οτι το παιχνίδι είναι αδύνατο να διαρκέσει περισσότερο από τετραγωνική ρίζα του 2ν.
ΥΓ': Θα επανέλθω στην συζήτηση στα σχόλια των δύο προηγουμένων ποστ, που μ'ενδιαφέρει πάρα πολύ.

October 17, 2006

Jeu de dupes

Διαβάζουμε στο πολύ καλό ποστ του «διπλωματικού λαθρεπιβάτη» με αφορμή την πρόσφατη πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας οτι
η Βόρεια Κορέα δεν τρελλάθηκε ξαφνικά, όπως μας αφήνουν πολλοί να πιστέψουμε. Μόλις πέρυσι υπέγραψε συμφωνία τερματισμού του πυρηνικού της προγράμματος με αντάλλαγμα την κατασκευή από τη διεθνή κοινότητα ενός πυρηνικού σταθμού ενεργείας. Η Πιονγιάνγκ φαινόταν διατεθειμένη κατ' αρχήν να συζητήσει και να αναστείλει την πυρηνική της δραστηριότητα -προοπτική που κατέρρευσε λόγω των συνεχιζόμενων αμερικανικών πιέσεων (οι σύνδεσμοι είναι από το ίδιο ποστ).

Πράγματι, εκ πρώτης όψεως φαίνεται οτι παρακολουθούμε μια κλιμάκωση της έντασης στην κορεατική χερσόνησο: το καλοκαίρι οι βορειοκορεάτες προχώρησαν σε δοκιμή πυραύλου μεγάλου βεληνεκούς. Η «Δύση» με προεξάρχοντες τους αμερικανούς και τους ιάπωνες, απαίτησε σκληρές κυρώσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας, που ν’ανοίγουν το δρόμο για πολεμικές ενέργειες. Τελικά η Κίνα και κατά δεύτερο λόγο η Ρωσσία , με τους δισταγμούς και τις αντιρήσεις τους, συνέβαλαν στην ψήφιση ενός συνόλου μάλλον ανώδυνων κυρώσεων από το ΣΑ, που περιλαμβάνει εμπάργκο στην πώληση οπλικών συστημάτων ή εξοπλισμού που μπορεί να βρει εφαρμογή στην ανάπτυξη πυρηνικής τεχνολογίας της Β.Κορέας. Είναι αξιοσημείωτο επίσης οτι σε διπλωματικό επίπεδο, με την Κίνα συντάχθηκε και η Ν.Κορέα.
Πριν από λίγες μέρες, η Πυόνγκ Γιανγκ ανακοίνωσε την προετοιμασία πυρηνικής δοκιμής και, λίγο αργότερα, την επιτυχή πραγματοποίησή της. Ακολούθησαν ισχυρότερες κυρώσεις από το ΣΑ, που όμως και πάλι δεν εξουσιοδοτούν για «θερμοπολεμικές» ενέργειες. Σοβαρό τμήμα πολιτικών δυνάμεων στην Ιαπωνία κάνει πλέον λόγο για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων και στη χώρα του «ανατέλλοντος ηλίου» ενώ η χώρα αποφάσισε ήδη απαγόρευση ελλιμενισμού κάθε βορειοκορεατικού πλοίου στα λιμάνια της, πράγμα που, μαζί με το «πάγωμα» αποστολής εμβασμάτων στη Β.Κορέα, ισοδυναμεί με διακοπή κάθε είδους εμπορικών σχέσεων. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σε πρώτη δόση οτι προτίθενται να πραγματοποιήσουν νηοψίες στα διεθνή ύδατα ώστε να ελέγξουν την εφαρμογή των κυρώσεων του ΣΑ. Η Κίνα προειδοποίησε τις ΗΠΑ οτι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε εκρηκτική ένταση κοντά στα σύνορά της, δεδομένου οτι η Β.Κορέα θεωρεί κάθε τέτοια ενέργεια ως πολεμική και προτίθεται να υποστηρίξει με τον πολεμικό της στόλο την απρόσκοπτη πορεία των εμπορικών πλοίων από και προς τα λιμάνια της (btw η όλη κατάσταση προσφέρεται για να θησαυρίσουν ορισμένοι έλληνες εφοπλιστές!).

Από την αρχή της εβδομάδας κυκλοφορούν φήμες (που ξεκίνησαν από τις ΗΠΑ, αλλά υιοθετήθηκαν από λίγο-πολύ όλες τις δυτικές κυβερνήσεις και εμμέσως τη Ρωσσία και την Κίνα) οτι η Β.Κορέα ετοιμάζει και νέα πυρηνική δοκιμή προσεχώς, ενώ κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες έσπευσαν να δηλώσουν οτι αυτό θα σήμαινε οτι η Β.Κορέα επιβαρύνει τη θέση της κτλ.
Αξίζει εδώ να παρατηρήσουμε ορισμένες ομοιότητες και διαφορές σε σχέση με την αντίδραση (κυρίως) των αμερικανών μπροστά σε άλλες φημολογούμενες ή πραγματικές κατασκευές όπλων μαζικής καταστροφής από άλλες χώρες:

-Στην περίπτωση του Πακιστάν, οι ΗΠΑ περίπου συνεχάρησαν τον Μουσάραφ για το σπουδαίο αυτό επίτευγμα, ακόμη περισσότερο δε κατόπιν, όταν επήλθε μια σχετική ύφεση στην αντιπαράθεση της χώρας με την – επίσης πυρηνική – Ινδία.
-Στην περίπτωση του Ιράκ, η καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ «συμμαχία των προθύμων» (εισβολέων) ισοπέδωσε και οδήγησε τη χώρα στον αφανισμό στο όνομα και μόνο των κατασκευασμένων από τους ίδιους τους αμερικανούς ψευδολογιών για κατοχή τέτοιων όπλων από τη Βαγδάτη.
-Στη περίπτωση της Β.Κορέας, είναι γνωστό και επίσημα επιβεβαιωμένο εδώ και κάποια χρόνια, οτι η Πυονγκ Γιάνγκ κατέχει πυρηνικά όπλα. Δεδομένης της ψυχροπολεμικής στάσης της Δύσης απέναντι στη χώρα, η ανακοίνωση είχε επιφέρει μόνο φραστικές καταδίκες.

Μετά την πυρηνική δοκιμή όμως, συμβαίνει το εξής εκπληκτικό και αντιφατικό jeu des dupes: όλες οι μεγάλες δυνάμεις κάνουν σαν να μη γνώριζαν οτι η Β.Κορέα έχει πυρηνικά , και ορισμένοι – οι αμερικανοί ανάμεσά τους – προβάλλουν δισταγμούς για το κατά πόσο η δοκιμή ήταν αληθινή! Είναι σαν να λένε στην παγκόσμια κοινή γνώμη «ξέρετε, τότε που τους κράξαμε, δεν τους πιστέψαμε. Ούτε τώρα τους πολυπιστεύουμε, αλλά τους τιμωρούμε καλού κακού προληπτικά ».

-Στην περίπτωση του Ιράν, έχουμε φτάσει κοντά στον πόλεμο και μόνο για την «απειλή» ανάπτυξης πυρηνικής τεχνολογίας από την Τεχεράνη, παρά το γεγονός οτι η χώρα, έχει επανειλημμένα διακηρύξει οτι δε σκοπεύει να κατασκευάσει πυρηνικά, ανεξάρτητα από τη νομιμότητα ή μη παρόμοιων φιλοδοξιών.

Το προφανές συμπέρασμα είναι οτι οι μεγάλες δυνάμεις ασκούν διακριτική μεταχείριση σε όσες χώρες προτίθενται ή έχουν ήδη κατασκευάσει πυρηνικά.

Το λιγότερο προφανές είναι οτι δεδομένης της ψυχροπολεμικής έντασης η οποία χαρακτηρίζει την πολιτική των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της ΕΕ έναντι της Β.Κορέας, η τελευταία γίνεται περισσότερο ασφαλής όσο προχωρά στην ανάπτυξη σύγχρονου πυρηνικού οπλοστασίου. Με άλλα λόγια, το διεθνές πλαίσιο ωθεί την Πυονγκ Γιανγκ στο να γίνει πυρηνική δύναμη – διαδικασία που θα ολοκληρωθεί όταν θα διαθέτει επιχειρησιακά λειτουργικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ικανούς να φέρουν πυρηνική γόμωση.
Όταν ανακοινωθεί αυτό, θα το πιστέψουν άραγε στην Ουάσιγκτον;

October 08, 2006

Περί δασκάλων και κάμποσων άλλων

1. ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ (αριθμητική)

Πρόβλημα

Ποιά είναι η σχετική οικονομική θέση των δασκάλων στην Ελλάδα ως προς την αντίστοιχη θέση των δασκάλων στη λεγόμενη «ΕΕ των 15»;

Σκέψη

Για να λύσω αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποιώ τα εξής δεδομένα:
-Τους καθαρούς μισθούς των δασκάλων των 15 χωρών, στην αρχή και στο τέλος της καρριέρας τους (βρήκα τα δεδομένα αυτά στο σάιτ της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας).
-Το κατά κεφαλήν εισόδημα στις αντίστοιχες χώρες (στοιχεία από το Human Development Index Report του ΟΗΕ).
Διαιρώ το τον αρχικό μισθό δασκάλου κάθε χώρας με το κατά κεφαλήν εισόδημα στην ίδια χώρα και επαναλαμβάνω τον ίδιον υπολογισμό με τον τελικό μισθό. Με αυτό που βρήκα στη διαίρεση του αρχικού μισθού του Έλληνα διά το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα, διαιρώ τα αποτελέσματα όλων των διαιρέσεων που αφορούν αρχικούς μισθούς στις υπόλοιπες χώρες. Έτσι αυτομάτως στην Ελλάδα εμφανίζεται η «βασική τιμή» ένα, η απόκλιση της τιμής κάθε χώρας από το ένα εκφράζει γενικά το σε πόσο καλύτερη (αν είναι μεγαλύτερη του ένα) ή χειρότερη (αν είναι μικρότερη του ένα) είναι η οικονομική θέση του πρωτοδιορισμένου δάσκαλου στις άλλες 14 ευρωπαϊκές χώρες, σε σχέση με την οικονομική του θέση στη χώρα μας.
Επαναλαμβάνω τον ίδιο υπολογισμό και επιτυγχάνω τους αντίστοιχους δείκτες για τους δασκάλους που βρίσκονται στο τέλος της καρριέρας τους.
Εδώ προκύπτουν δύο προβλήματα: α) οτι τα στοιχεία για το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι του 2003, ενώ τα στοιχεία της ΔΟΕ είναι μάλλον αυτά που ισχύουν σήμερα. β) οτι τα στοιχεία αυτά είναι σε δολάρια PPP (εκφράζουν κατά κάποιον τρόπο την αγοραστική δύναμη), ενώ τα στοιχεία της ΔΟΕ είναι σε ευρώ.
Το πρόβλημα α) δεν είναι μεγάλο, γιατί τα τρία τελευταία χρόνια οι δυναμικές των οικονομιών των δεκαπέντε δεν ήταν τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, ώστε η σχετική κατάταξη των τελικών αποτελεσμάτων των υπολογισμών μας, ή έστω η τιμή τους, να υφίσταται αλλοίωση.
Το πρόβλημα β) επίσης δεν είναι μεγάλο, γιατί οι αποκλίσεις των «λογιστικών» μισθών σε κάθε χώρα από τις 15 από τις αντίστοιχες τιμές σε πραγματική αγοραστική δύναμη, είναι πλέον περίπου οι ίδιες ή τουλάχιστον δεν είναι τόσο διαφορετικές ώστε να αλλοιώνουν ουσιαστικά τα αποτελέσματα του υπολογισμού.

Λύση

Χάρις στο Microsoft Excel™ επιτυγχάνουμε τα παρακάτω αποτελέσματα:

ΕΛΛΑΔΑ 1 1
ΔΑΝΙΑ 1,53 1,43
ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2,13 1,77
ΒΕΛΓΙΟ 1,36 1,66
ΙΣΠΑΝΙΑ 1,58 1,92
ΓΑΛΛΙΑ 1,00 1,29
ΙΡΛΑΝΔΙΑ 0,77 1,02
ΙΤΑΛΙΑ 1,02 1,09
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 1,24 1,70
ΟΛΛΑΝΔΙΑ 1,30 1,79
ΑΥΣΤΡΙΑ 1,21 2,00
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 1,07 2,02
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 1,22 1,25
ΣΟΥΗΔΙΑ 1,08 0,84
ΒΡΕΤΑΝΙΑ 1,13 1,39


Απάντηση

Κατά την είσοδό τους στο επάγγελμα, οι Ιρλανδοί είναι στη χώρα τους πολύ χειρότερα σε σχέση με τους έλληνες στη χώρα τους. Οι Γάλλοι, οι Πορτογάλλοι, οι Ιταλοί και οι Σουηδοί κινούνται στα ίδια επίπεδα με τους Έλληνες. Οι υπόλοιποι είναι από πολύ καλύτερα ώς ασύγκριτα καλύτερα.

Κατά το τέλος της καρριέρας τους, οι Σουηδοί είναι στη χώρα τους σαφώς χειρότερα από τους Έλληνες στη χώρα τους – πάντα μιλάμε για τη σχετική μεταξύ τους θέση ως προς το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας (συγκεκριμένα, στην Ελλάδα ο δάσκαλος στο τέλος της καρριέρας του έχει μισθό ίσο με το 92% του ελληνικού κατά κεφαλήν εισοδήματος, ενώ ο Σουηδός έχει μισθό ίσο με μόλις 78% του σουηδικού κατά κεφαλήν εισοδήματος). Οι Ιρλανδοί «πιάνουν» τους Έλληνες ενώ όλοι οι άλλοι είναι από κάπως καλύτερα (Ιταλία) ώς εντελώς άλλης κατηγορίας, όπως στην Αυστρία και την Πορτογαλία.

2. ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ (γεωγραφία)

Υπάρχει βέβαια ένας κίνδυνος στην ερμηνεία των παραπάνω δεικτών: να πιστέψει κανείς οτι σε όποια χώρα ο δάσκαλος «μετράει» περισσότερο, έχει αυτόματα και ανώτερο βιοτικό επίπεδο από κεί που «μετράει» λιγότερο. Πχ οτι ο Ιρλανδός πρωτοδιόριστος δάσκαλος πεινάει σε σχέση με τον Έλληνα. Ή οτι ο Σουηδός στο τέλος της καρριέρας του ζητιανεύει από τους παλιούς του μαθητές, σε σχέση με τον Ιταλό. Είναι προφανές οτι οι δείκτες βοηθούν ώς ένα σημείο να δει κανείς κατά πόσο η κοινωνική σημασία του δάσκαλου εκφράζεται σε οικονομικό επίπεδο σε κάθε χώρα, όπως και πόση σημασία έχει η ιεραρχία σε κάθε χώρα, αλλά για να καταλάβει κανείς πώς τη βγάζουν οι δάσκαλοι, πρέπει να λάβει υπόψη του παράγοντες όπως: το βιοτικό επίπεδο της χώρας (αν όλοι οι εργαζόμενοι πεινάνε και ο δάσκαλος παίρνει δύο φορές όσο ο μέσος εργαζόμενος, δε σημαίνει αυτόματα οτι είναι και χορτάτος!) όπως εκφράζεται από το κατακεφαλήν εισόδημα αλλά και την κατανομή του, τις κοινωνικές παροχές, ή αλλού τα επιδόματα, το μέσο τύπο νοικοκυριού (πχ δάσκαλοι κυρίως γυναίκες σε χώρα με μεγάλη μισθολογική ανισότητα των δύο φύλων, σημαίνει μάλλον οτι δίπλα στο μισθό αυτό υπάρχει συχνά κι ένας μεγαλύτερος).

Πιστεύω οτι για να καταλάβει κανείς την απόλυτη ποιότητα ζωής του εκπαιδευτικού σε κάθε χώρα, μεγαλύτερη αξία έχουν οι εμπειρικές παρατηρήσεις, όταν βέβαια δε βιάζεται κανείς να γενικεύσει.



3. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ (έκθεση)

Διαβάζουμε εμείς οι ξενητεμένοι στον Τύπο και μαθαίνουμε από τα ΜΜΕ οτι η (προαναγγελθείσα) απεργία των δασκάλων έχει προκαλέσει μεγάλη αναταραχή στη χώρα. Από όσο μπόρεσα να καταλάβω, τα βασικά αιτήματα των δασκάλων είναι οικονομικά και το κεντρικό ίσως είναι να πάει ο βασικός μισθός του πρωτοδιοριζόμενου από περίπου 1000 στα 1400€ καθαρά (υποθέτω οτι η διεκδίκηση αφορά και τους μισθούς όλων των κλιμακίων, αφού αυτοί υπολογίζονται σε σχέση με τον πρώτο μισθό).
Η αναταραχή αυτή αντανακλάται στους έντονους διαλόγους που αναπτύσσονται σε διάφορα ιστολόγια, όπου έχω την αίσθηση οτι η «κοινή γνώμη» είναι μάλλον εχθρική προς τις διεκδικήσεις αυτές. Τό βασικό επιχείρημα εναντίον τους δε, είναι οτι η δουλειά του δάσκαλου είναι προνομιακή σε σχέση με τις δουλειές που κάνει η συντριπτική πλειοψηφία όσων έχουν «ομόλογα» προσόντα (όπως πχ πτυχίο ΑΕΙ), διότι είναι
-λίγη,
-σχετικά εύκολη,
-τελείται σε απόλυτη εργασιακή ασφάλεια.

Ένα δεύτερο επιχείρημα είναι οτι όπως και νά'χει το πράγμα, οι μισθοί τους δεν είναι κακοί σε σχέση με τους μισθούς που παίρνουν στον ιδιωτικό τομέα όσοι έχουν «ομόλογα» προσόντα.
Συχνά έχω την εντύπωση οτι πίσω από την έκφραση των επιχειρημάτων αυτών υποβόσκει, ή διατυπώνεται απροκάλυπτα, κοινωνικός φθόνος. Δηλαδή το τυπικό «γιατί εγώ με τόσα διπλώματα, γλώσσες κτλ, να σκοτώνομαι στη δουλειά για – ας πούμε – οχτακόσια ευρώ και με την απειλή της απόλυσης, ενώ ο δάσκαλος που ξεκινάει από 1000 συν τα επιδόματα - δηλ. πάμε κοντά 1200 - με 4 μήνες διακοπές το χρόνο και 5 ώρες δουλειά τη μέρα, μόνιμος, να κλαίγεται και να θέλει κι άλλα 400»;
(Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, η αλήθεια είναι οτι ο πρωτοδιοριζόμενος δάσκαλος παιρνει σήμερα 950€ στο χέρι, με τα επιδόματα.)
Με κίνδυνο να γίνει κανείς κουραστικός, αξίζει να πάρει τα πράγματα από την αρχή:

Πιστεύω οτι η δουλειά του δάσκαλου καταρχήν είναι να μάθει τα παιδιά γράμματα, όπως λέγαν οι παλιοί. Η βασική εκπαίδευση
  • πρέπει να εξασφαλίζει την πρόσβαση στο γραπτό λόγο και σε ο,τι εκφράζεται με αριθμούς.
  • Πρέπει να θέτει τα θεμέλια για την ικανότητα συλλογισμού, έκφρασης μέσα από το λόγο, και της ωρίμανσης των νοητικών διεργασιών που θα επιτρέψουν την εφόρου ζωής ανάπτυξη των ικανοτήτων αυτών (της αφαίρεσης/γενίκευσης κτλ κτλ).
  • Πρέπει να δίνει κάποιες βασικές γνώσεις που αφορούν τον φυσικό κόσμο και τον ανθρώπινο πολιτισμό.
  • Πρέπει να προετοιμάζει τη διαμόρφωση του αυριανού πολίτη.
  • Πρέπει να παρακολουθεί και να υποστηρίζει την κοινωνικοποίηση και την ανάπτυξη του συναισθηματικού πλούτου των παιδιών.
  • Πρέπει να εδραιώνει βασικές συνήθειες και πρακτικές για τη διαφύλαξη της υγείας των παιδιών.
Πρέπει να έχω παραλείψει πολλά περισσότερα «πρέπει» στην παραπάνω λίστα, που προσδιορίζει κάπως τους στόχους της δουλειάς του δάσκαλου.
Αν τώρα δεχτεί κανείς οτι αυτή πρέπει να είναι η δουλειά του δάσκαλου, τότε, όπως άλλωστε δείχνει και όλη η εμπειρία της βασικής εκπαίδευσης τους νεώτερους χρόνους, ο δάσκαλος οφείλει να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, και να έχει μεγάλη επαφή με τους μαθητές του. Αυτό προσδιορίζει ώς ένα βαθμό και το ημερολόγιο της δουλειάς του δάσκαλου: τι να κάνουμε, δεν μπορούμε να βάλουμε θερινά τμήματα στα σχολεία, για να τους «αξιοποιήσουμε περισσότερο». Είναι καλύτερο δε, να μη φέρνουμε κάθε χρόνο και άλλους δασκάλους, απολύοντας τους προηγούμενους, γιατί η εμπειρία σ’αυτή τη δουλειά είναι το πολυτιμότερο ίσως προσόν.

Υπάρχει όμως και μια βαθύτερη συνέπεια της αποδοχής της παραπάνω περιγραφής της δουλειάς του δάσκαλου: οτι σύμφωνα με αυτή, ο δάσκαλος δεν παράγει εμπόρευμα – διαμορφώνει τους ανθρώπους που θ’αποτελέσουν την κοινωνία του αύριο. Κι αφού δεν παράγει εμπόρευμα, είναι άτοπο να συζητάμε για την αμοιβή του σε σχέση με την αξία του προϊόντος της εργασίας του, δηλαδή με τη «δυσκολία» της, μετρημένη έτσι ή αλλιώς!
Το μόνο που χρειάζεται ο δάσκαλος είναι να μπορεί να κάνει τη δουλειά του.
Μιλώντας για μισθούς, τού χρειάζονται τόσα, ώστε να μπορεί να πηγαίνει κάθε μέρα στο σχολείο να δουλέψει χωρίς να έχει άλλους μπελάδες στο κεφάλι του.
Οι δάσκαλοι εκτιμούν οτι αυτό δεν είναι πλέον δυνατό με τους μισθούς τους. Έχοντας μια περιστασιακή επαφή με το κόστος ζωής στην Ελλάδα, τους πιστεύω.

4. ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΖΗΤΗΜΑ (αγωγή πολίτη)

Η βασική εκπαίδευση στην Ελλάδα καλείται, εδώ και κάποια χρόνια, να φέρει σε πέρας την αποστολή της σε ένα αποφασιστικά διαφορετικό περιβάλλον απ’ό,τι τα προηγούμενα 50 τουλάχιστο χρόνια: η μαζική είσοδος νέων πληθυσμών (μετανάστες, παλινοστούντες κτλ) από τη μιά, οι παγκόσμιες και ραγδαίες αλλαγές προς την «οικονομία της γνώσης», ορίζουν το νέο τοπίο. Οι δάσκαλοι, καλοπληρωμένοι ή μάλλον κακοπληρωμένοι, αντιμετώπισαν αυτές τις αλλαγές σε δύο συνιστώσες της εκπαιδευτικής διαδικασίας: τις νέες τάξεις, με άλλου είδους μαθητές από αυτούς που είχαν συνηθίσει να έχουν, και τις νέες προδιαγραφές διδασκαλίας όπως ορίζονται από τις μεταρρυθμίσεις στο σχολείο, το νέο διδακτικό υλικό κτλ.
Οι δύο συνιστώσες δεν είναι βέβαια άσχετες: πολύ απλά, η ελληνική κοινωνία και οι παγκόσμιες συνθήκες αλλάζουν, και το κράτος αντιδρά στις αλλαγές αυτές προσαρμόζοντας «καταλλήλως» το σχολείο, ασκώντας δηλαδή πολιτική στο χώρο της εκπαίδευσης.
Η πολιτική αυτή συνδυάζει παλιά και νέα στοιχεία – τα τελευταία μάλιστα είναι απολύτως εναρμονισμένα με τις μεταρρυθμίσεις των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, για να μην πούμε υπαγορευμένα από τα αντίστοιχα κέντρα.
Τα παλιά στοιχεία είναι η τραγική κατάσταση των υποδομών, οι κακοί μισθοί, η ανισότητα μπρος στη γνώση ακόμα και στο δημοτικό.

Τα νέα στοιχεία είναι η σταδιακή μετατροπή του δάσκαλου σε παιδοφύλακα, η θεσμοποίηση της ανισότητας, η προσπάθεια αποσάθρωσης κάθε μελλοντικής δυνατότητας για κριτική σκέψη των μαθητών. Ρίξτε μια ματιά στα νέα σχολικά βιβλία και θα καταλάβετε. Βέβαια, μια ελίτ θα ξεφύγει απ’αυτά – τα παιδιά της ελίτ και κάποια λίγα άλλα, τόσο ταλαντούχα που δεν μπορεί τίποτε να τα σταματήσει.
Αυτό που με λυπεί βέβαια είναι οτι τα "θεσμικά" συνδικαλιστικά όργανα των δασκάλων πολύ λίγα λένε για όλα τούτα...